Οι διατάξεις της συμφωνίας εμπορίου και συνεργασίας μεταξύ της Ευρωπαϊκής Ένωσης και της Ευρωπαϊκής Κοινότητας Ατομικής Ενέργειας, αφενός, και του Ηνωμένου Βασιλείου της Μεγάλης Βρετανίας και της Βόρειας Ιρλανδίας, αφετέρου, διέπουν τις υποχρεώσεις ελέγχου των επιδοτήσεων μεταξύ του Ηνωμένου Βασιλείου και της Ένωσης εν γένει και διασφαλίζουν ισότιμους όρους ανταγωνισμού μεταξύ του Ηνωμένου Βασιλείου και της Ένωσης.

Το άρθρο 10 παράγραφος 1 του πλαισίου του Ουίνδσορ υφίσταται χωριστά από τις διατάξεις αυτές. Το πλαίσιο του Ουίνδσορ αποτυπώνει τόσο τη μοναδική πρόσβαση της Βόρειας Ιρλανδίας στην εσωτερική αγορά της Ένωσης όσο και την αναπόσπαστη θέση της στην εσωτερική αγορά του Ηνωμένου Βασιλείου. Στο πλαίσιο αυτό, το άρθρο 10 παράγραφος 1 του πλαισίου του Ουίνδσορ θα πρέπει να θεωρείται ότι αφορά μόνο τις εμπορευματικές συναλλαγές ή τις συναλλαγές στην αγορά ηλεκτρικής ενέργειας («εμπορεύματα») μεταξύ της Βόρειας Ιρλανδίας και της Ένωσης οι οποίες υπόκεινται στο πλαίσιο του Ουίνδσορ.

Στις 17 Δεκεμβρίου 2020 η Ένωση προέβη στην ακόλουθη μονομερή δήλωση στο πλαίσιο της μικτής επιτροπής που συγκροτήθηκε δυνάμει του άρθρου 164 της συμφωνίας για την αποχώρηση του Ηνωμένου Βασιλείου της Μεγάλης Βρετανίας και της Βόρειας Ιρλανδίας από την Ευρωπαϊκή Ένωση και την Ευρωπαϊκή Κοινότητα Ατομικής Ενέργειας: «Κατά την εφαρμογή του άρθρου 107 της ΣΛΕΕ σε καταστάσεις που αναφέρονται στο άρθρο 10 παράγραφος 1 του πρωτοκόλλου, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή θα λαμβάνει δεόντως υπόψη την αναπόσπαστη θέση της Βόρειας Ιρλανδίας στην εσωτερική αγορά του Ηνωμένου Βασιλείου. Η Ευρωπαϊκή Ένωση υπογραμμίζει ότι, σε κάθε περίπτωση, οι επιπτώσεις στις εμπορικές συναλλαγές μεταξύ της Βόρειας Ιρλανδίας και της Ένωσης που υπόκεινται στο παρόν πρωτόκολλο δεν μπορούν να είναι απλώς υποθετικές, εικαζόμενες ή χωρίς πραγματική και άμεση σύνδεση με τη Βόρεια Ιρλανδία. Πρέπει να καθοριστεί ο λόγος για τον οποίο το μέτρο είναι πιθανό να έχει τέτοιες επιπτώσεις στις εμπορικές συναλλαγές μεταξύ της Βόρειας Ιρλανδίας και της Ένωσης, με βάση τις πραγματικές προβλέψιμες επιπτώσεις του μέτρου.».

Η παρούσα κοινή δήλωση σχετικά με την εφαρμογή του άρθρου 10 παράγραφος 1 του πλαισίου του Ουίνδσορ βασίζεται στην μονομερή δήλωση της Ένωσης, επιβεβαιώνοντας τη θέση της Βόρειας Ιρλανδίας στην εσωτερική αγορά του Ηνωμένου Βασιλείου και διασφαλίζοντας, ταυτόχρονα, την προστασία της εσωτερικής αγοράς της Ένωσης. Διευκρινίζει τις προϋποθέσεις εφαρμογής του άρθρου 10 παράγραφος 1 του πλαισίου του Ουίνδσορ, καθορίζοντας τις ιδιαίτερες περιστάσεις υπό τις οποίες είναι πιθανό να εφαρμοστεί όταν χορηγούνται επιδοτήσεις εντός του Ηνωμένου Βασιλείου, και μπορεί να χρησιμοποιηθεί για την ερμηνεία της διάταξης αυτής.

Για να θεωρηθεί ότι ένα μέτρο έχει πραγματική και άμεση σύνδεση με τη Βόρεια Ιρλανδία και, ως εκ τούτου, επηρεάζει τις εμπορικές συναλλαγές μεταξύ της Βόρειας Ιρλανδίας και της Ένωσης που υπόκεινται στο πλαίσιο του Ουίνδσορ, το μέτρο αυτό πρέπει να έχει πραγματικές προβλέψιμες επιπτώσεις στις εν λόγω συναλλαγές. Οι σχετικές πραγματικές προβλέψιμες επιπτώσεις θα πρέπει να είναι σημαντικές και όχι απλώς υποθετικές ή εικαζόμενες.

Για τα μέτρα που χορηγούνται σε δικαιούχο που είναι εγκατεστημένος στη Μεγάλη Βρετανία, μεταξύ των παραγόντων που σχετίζονται με τη σημαντικότητα μπορεί να περιλαμβάνονται το μέγεθος της επιχείρησης, το μέγεθος της επιδότησης και η παρουσία της επιχείρησης στη σχετική αγορά στη Βόρεια Ιρλανδία. Μολονότι η απλή διάθεση εμπορευμάτων στην αγορά της Βόρειας Ιρλανδίας δεν αρκεί, από μόνη της, ώστε να αποτελέσει άμεση και πραγματική σύνδεση που ενεργοποιεί την εφαρμογή του άρθρου 10 παράγραφος 1 του πλαισίου του Ουίνδσορ, τα μέτρα που χορηγούνται σε δικαιούχους εγκατεστημένους στη Βόρεια Ιρλανδία είναι πιθανότερο να έχουν σημαντικές επιπτώσεις.

Για τα μέτρα που χορηγούνται σε δικαιούχο που είναι εγκατεστημένος στη Μεγάλη Βρετανία και έχουν σημαντικές επιπτώσεις, πρέπει να αποδεικνύεται περαιτέρω ότι το οικονομικό όφελος της επιδότησης θα μετακυλιόταν εν όλω ή εν μέρει σε επιχείρηση στη Βόρεια Ιρλανδία ή μέσω των σχετικών εμπορευμάτων που έχουν διατεθεί στην αγορά της Βόρειας Ιρλανδίας, για παράδειγμα με την πώληση σε τιμή χαμηλότερη από την τιμή της αγοράς, ώστε να υπάρχει άμεση και πραγματική σύνδεση που να ενεργοποιεί την εφαρμογή του άρθρου 10 παράγραφος 1 του πλαισίου του Ουίνδσορ.

Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή και το Ηνωμένο Βασίλειο θα καθορίσουν στις αντίστοιχες κατευθυντήριες γραμμές τους τις περιστάσεις υπό τις οποίες θα εφαρμόζεται το άρθρο 10 του πλαισίου του Ουίνδσορ, παρέχοντας περαιτέρω λεπτομέρειες ώστε τόσο οι χορηγοί όσο και οι επιχειρήσεις σε ολόκληρο το Ηνωμένο Βασίλειο να μπορούν να λειτουργούν με μεγαλύτερη βεβαιότητα.

(1)  Βλ. κοινή δήλωση αριθ. 1/2023.